To dobry moment, żeby rozszerzyć ten obraz: czym naprawdę jest blockchain, do czego służy dzisiaj, a do czego może służyć jutro.
Pamięć ludzka ma jedną piękną cechę - zapomnienie. Można palnąć głupstwo, obrazić sąsiada, napisać i liczyć, że jutro wszyscy zajmą się kimś lub czymś innym. Jeśli kiedyś, ktoś naprawdę przegiął, skończył co najwyżej jako opowieść przy grillu: "Pamiętasz tego, co próbował skoczyć z garażu na BMX-ie?" I koniec. Zero logów, zero timestampów, zero identyfikatorów transakcji.
Żyliśmy tak długo w świecie z naturalną luką w pamięci, że zapomnieliśmy, iż luka sama w sobie jest błogosławieństwem. A potem pojawił się blockchain - technologia, która przyszła z zupełnie inną wizją.
Blockchain to nie tylko Bitcoin i kryptowaluty
Dziś - witamy w erze blockchain. W świecie, w którym nawet najgłupszy moment życia może zostać zafoliowany w kryptograficznym sarkofagu i przechowany do ostatniego rozruchu serwera wszechświata. Ludzie sądzą, że blockchain służy do trzymania cyfrowych pieniążków, ale prawda jest znacznie prostsza i bardziej brutalna: to księga, która nigdy nie zapomni, co zrobiłeś.
I nie ma zapomniałem hasła. Technicznie "blockchain" to łańcuch bloków danych - każdy blok to paczka informacji (transakcji), połączona kryptograficznym podpisem z poprzednim. Jeśli spróbujesz coś zmienić, cały łańcuch zacznie krzyczeć: fałszerstwo! Dlatego blockchain nie pyta, czy masz rację. Blockchain tylko pyta, czy zgadza się podpis i hash.
Wielu ludzi słysząc słowo blockchain, automatycznie myśli Bitcoin lub kryptowaluty. Ale to trochę tak, jakby słowo internet kojarzyć wyłącznie z mailem albo Facebookiem. Rzeczywistość jest znacznie szersza. Bitcoin był tylko pierwszym dużym zastosowaniem tej technologii.
W swojej istocie blockchain to:
-
rozproszona,
-
niezmienialna,
-
kryptograficznie zabezpieczona,
-
transparentna księga zdarzeń.
To oznacza, że dowolne dane - nie tylko pieniądze - mogą zostać zapisane, potwierdzone i zabezpieczone przez globalną sieć, której nikt nie kontroluje w pełni. To technologia, która może wprowadzić zmiany w Twoim życiu codziennym; niektóre z nich już nawet istnieją.
Smart Kontrakty - Umowy, które same się wykonują
Smart kontrakty, czyli "inteligentne umowy", to jedno z najbardziej obiecujących zastosowań blockchaina. Są to samo-wykonujące się umowy, w których warunki zostały zapisane w kodzie, a ich wykonanie jest automatyczne, bez potrzeby ingerencji pośredników. Takie kontrakty pozwalają na automatyczne wykonanie transakcji po spełnieniu określonych warunków. Zamiast czekać na decyzje banków czy instytucji pośredniczących, cała operacja odbywa się błyskawicznie, zgodnie z zapisanym kodem. Zatem w przyszłości z takich umów będą korzystać nie tylko osoby prywatne, ale również firmy w całych branżach, od nieruchomości po handel międzynarodowy.
Załóżmy, że chcesz zamówić pizze w świecie z blockchain, na godzinę 16:30:
- Klikasz kup i wpłacasz 60zł - zapisane w blockchainie, czas i miejsce,
- Pieniądze są blokowane w inteligentnej umowie - zapisane w blockchainie, czas i miejsce,
- Kucharz zrobił pizze - zapisane w blockchainie, czas i miejsce,
- Kurier odebrał pizze - zapisane w blockchainie, czas i miejsce,
- Jest godzina 16:35 a pizzy brak - zapisane w blockchainie, czas a umowa zaczyna wypłacać Ci rekompensatę za opóźnioną dostawę,
- Odbierasz pizze o 17:00 - zapisane w blockchainie, czas i miejsce,
- 60zł z umowy jest zwolnione i trafia do pizzerii.
No tego jeszcze nie ma ale.. tak to m.in. może działać.
Tokenizacja - Inwestowanie w części dużych rzeczy
Tokenizacja to proces, który pozwala na przekształcenie fizycznych aktywów w cyfrowe tokeny na blockchainie. Oznacza to, że zamiast posiadać cały kawałek nieruchomości czy dzieło sztuki, inwestorzy mogą posiadać tylko jego część w postaci tokenu. Dzięki temu inwestowanie staje się bardziej dostępne i demokratyczne. Tokenizacja zyskuje na popularności zwłaszcza w branży nieruchomości, gdzie drobni inwestorzy mogą kupować udziały w drobniejszych projektach nieruchomościowych, a także w sztuce, gdzie nawet część obrazu może być reprezentowana przez token na blockchainie. W ten sposób technologia pozwala na dzielenie się zyskami z rynków, które wcześniej były dostępne tylko dla elit. Kto z nas nie marzył, żeby posiadać kawałek luksusowej nieruchomości albo dzieła sztuki? Kiedyś takie inwestycje były dostępne tylko dla najbogatszych ale teraz blockchain ma sposób na to, byś mógł stać się właścicielem części takiej nieruchomości. Tokenizacja to proces, w którym duże rzeczy, rozdzielają się na mniejsze kawałki (tokeny), które każdy może kupić.
Przykład:
Mieszkanie, które kosztuje milion, jest dzielone na 100 tokenów, z których każdy wart jest 10 000 zł. Kupujesz 1 token za 10 000 zł i masz w nim udział razem z Robertem Lewandowskim :)
Jeśli wartość mieszkania wzrośnie, Twój token również zyska na wartości.
Blockchain w łańcuchu dostaw - śledzenie pomidorów, bez oszustw
Zastosowanie blockchaina w zarządzaniu łańcuchami dostaw ma potencjał, by całkowicie zmienić sposób, w jaki śledzimy pochodzenie i historię produktów. Blockchain pozwala na transparentne śledzenie każdej transakcji i etapu produkcji towarów co sprawia, że możliwe jest potwierdzenie autentyczności produktów. Dzięki tej technologii możliwe jest na przykład pełne śledzenie pochodzenia żywności Jeśli chcesz mieć pewność, że pomidory, które właśnie trzymasz w rękach, nie zostały nafaszerowane chemią i nie pochodziły z farmy, która zanieczyściła środowisko, lockchain jest idealnym rozwiązaniem by to sprawdzić.
Wyobraź sobie, że kupujesz pomidory w supermarkecie. Na każdym opakowaniu jest kod QR, który po zeskanowaniu prowadzi do historii tych pomidorów zapisanej na blockchainie. Możesz sprawdzić:
- Skąd pochodzą,
- Jakie miały etapy transportu,
- Kiedy zostały zebrane.
Każdy etap rozpisany i wiesz więc dokładnie, co jesz.
DeFi – Finanse bez pośredników
Zdecentralizowane finanse, znane także jako DeFi, to obszar, który bardzo szybko zyskuje na popularności. DeFi to system finansowy oparty na blockchainie, który pozwala na realizowanie transakcji, pożyczek, inwestycji czy ubezpieczeń bez pośredników takich jak banki. Przykładem są zdecentralizowane giełdy (DEX), które pozwalają na handel kryptowalutami bez potrzeby korzystania z centralnych giełd. Zamiast ufać jednej instytucji finansowej, DeFi pozwala użytkownikom na pełną kontrolę nad swoimi funduszami, a wszystkie transakcje odbywają się przy pomocy technologii blockchain. Wyobraź sobie, że potrzebujesz pożyczyć pieniądze na wakacje. W tradycyjnym świecie idziesz do banku, wypełniasz formularze, czekasz na decyzję, a potem i tak musisz zapłacić prowizję. Z DeFi (zdecentralizowane finanse) wszystko wygląda inaczej. Bez banku, bez pośredników.
Chcesz pożyczyć 1000 zł ale nie chcesz prosić o pomoc banku? Korzystasz z platformy DeFi, na której inni ludzie pożyczają Ci pieniądze, a Ty oddajesz je z odsetkami. Cała transakcja odbywa się za pomocą smart kontraktu, który sprawia, że wszystko jest bezpieczne i przejrzyste. Wszystko to dzieje się na blockchainie, gdzie nikt nie musi sprawdzać Twojego wniosku – po prostu klikasz a kod weryfikuje Cie w kilka sekund i wiesz na co możesz sobie pozwolić.
NFT - Cyfrowe dzieła sztuki, które możesz posiadać
NFT to specjalny rodzaj tokenu, który reprezentuje unikalny, niezamienny (stąd „non-fungible”) przedmiot w świecie cyfrowym. Każdy NFT jest unikalny i nie można go zamienić na inny token 1:1, tak jak w przypadku tradycyjnych kryptowalut (np. Bitcoin, Ethereum i inne). NFT jest najczęściej używane do reprezentowania unikalnych aktywów cyfrowych - jak np. dzieła sztuki, muzyka, cyfrowe kolekcjonerskie przedmioty, a także inne cyfrowe przedmioty o unikalnej wartości.
Przykład:
Masz piękny cyfrowy obrazek (np. kota na zdjęciu wykonującym breakdance 😅), który staje się NFT. Jako NFT, ten obrazek jest unikalny i zapisany na blockchainie, co oznacza, że posiadasz jego oryginał. Jeśli chcesz sprzedać go innym, to cena jaką zapłacą, może wynikać z popularności samego obrazu lub artysty. I choć ktoś może skopiować ten obrazek, nie będzie w stanie powiedzieć, że ma oryginał, bo to właśnie NFT daje potwierdzenie oryginalności.
Zdecentralizowana tożsamość
Blockchain oferuje także rozwiązania w obszarze ochrony danych osobowych. Zdecentralizowana tożsamość (SSI) to koncepcja, w której użytkownicy zarządzają swoimi danymi osobowymi na blockchainie, bez potrzeby korzystania z centralnych organów, takich jak rządy czy firmy. W tradycyjnym systemie, nasze dane osobowe są przechowywane w różnych bazach danych przez banki, operatorów telekomunikacyjnych, sklepy, portale, itd. Blockchain pozwala na przechowywanie tych danych w sposób, który jest bezpieczny i dostępny tylko dla osoby, do której należą. Dzięki takiemu rozwiązaniu, użytkownicy mogą mieć pełną kontrolę nad swoimi danymi i decydować, które informacje udostępniają a nawet ile razy i na jaki czas.
Jeśli chcesz, by firma sprawdziła, że masz powyżej 18 lat, nie musisz wysyłać jej swojego PESEL-u czy dowodu. Po prostu, sprawdzi Twoje dane bez potrzeby ich przekazywania, nawet bez ujawniania samej daty i PESEL-u.
Głosowanie na blockchainie - kiedy twoje głosy liczą się na zawsze
Jednym z najbardziej interesujących, ale również kontrowersyjnych zastosowań blockchaina, jest jego wykorzystanie w systemach głosowania. Blockchain gwarantuje niezmienność zapisów, co czyni go doskonałym narzędziem do zapewnienia bezpieczeństwa i transparentności głosowania. Zamiast tradycyjnych urn wyborczych, głosy mogłyby być zapisywane w rozproszonej bazie danych, co eliminowałoby możliwość manipulacji wynikami wyborów. Każdy oddany głos byłby publicznie dostępny i weryfikowalny, ale wciąż anonimowy.
Prawa autorskie
Blockchain zmienia także sposób, w jaki twórcy zarabiają na swojej pracy. Dzięki technologii blockchain możliwe jest tworzenie platform, które automatycznie rozliczają tantiemy i prawa autorskie. Zamiast polegać na pośrednikach jak w tradycyjnych modelach przemysłowych, artyści mogą tworzyć swoje własne "inteligentne kontrakty", które pozwalają na bezpośrednią sprzedaż i rozliczanie dochodów, zamiast czekać na tantiemy z wytwórni czy wydawców.
Pamięć idealna kontra człowiek omylny
Tak samo jak prawa autorskie w erze blockchain zmieniają sposób, w jaki twórcy zarabiają na swojej pracy, tak ta sama technologia ma potencjał do zmiany w całym naszym postrzeganiu pamięci. Blockchain staje się swego rodzaju absolutną kroniką świata, w której każda transakcja, każde działanie, każdy nasz krok, może zostać zapisany na zawsze. W końcu, jeśli blockchain potrafi zarządzać sprawiedliwym rozliczeniem praw autorskich, dlaczego nie miałby stać na straży pamięci absolutnej?
W klasycznym świecie można coś "odkręcić". W prasie drukowanej ukazują się sprostowania, w archiwum telewizji zaginęła taśma, a w urzędzie ktoś zapodział teczkę. Historia jest i była miękka, dało się ją zagniatać jak plastelinę. Ktoś zapomniał? - czasem to dobrze. W blockchainie takie sztuczki nie przejdą. On nie tylko pamięta- on pamięta idealnie.
Blockchain raczkuje ale to nowa era totalnej pamięci
Blockchain, node, hash, pow.. brzmią jak nazwy mecha z anime ale to tylko kolejny etap tej obsesji nieludzkiej pamięci. Blockchain, który nie mieści się już na dysku, tylko w infrastrukturze większej niż krajowy serwer podatkowy (Blockchain Bitcoin SV zajmuje dzisiaj ok.12,5TB danych - dla zwykłego użytkownika jest to ilość niewyobrażalna). System, który może zbierać nie tylko transakcje, ale... wszystko. Timestamp, podpis, echo twojego kliknięcia.
Ktoś powie: "Ale ja nic nie robię w blockchainie". Odpowiem: jeszcze.
To nie jest zabawka dla geeków od krypto. To jest próba stworzenia absolutnej kroniki świata. Historii bez wersji roboczych, bez marginesów. Jeśli coś raz tam trafi - to zostanie. W systemach tego typu nie zapisujesz informacji - tam składasz przysięgę. I to nawet nie jest teoria spiskowa. To jest funkcja.
I tu pojawia się pytanie:
Czy ludzkość naprawdę potrzebuje pamięci doskonałej?
Bo w życiu człowieka wybaczenie i zapomnienie bywało aktem miłosierdzia. A blockchain? Blockchain mówi: "Nie. Tu nic się nie zapomina. Tu wszystko jest."
Wyobraźmy sobie świat, w którym pamięć jest totalna. Zero błędów, zero luk, zero drugich szans. Blockchain - absolutna księga istnienia. Nie Biblia, nie archiwum, nie historia… rejestr. W takim świecie nikt już nie pyta: "Czy to się naprawdę wydarzyło?" Tam się po prostu sprawdza hash.
I właśnie tu zaczyna się dramat człowieka, bo człowiek nie jest maszyną. Żyjemy dzięki temu, że każdy z nas nosi w sobie mały system kasowania danych: wstyd sprzed lat, głupie słowa wypowiedziane w gniewie, dawne błędy, które dzięki niepamięci mogły zmienić się w lekcje. Gdybyśmy pamiętali wszystko - zwariowalibyśmy natychmiast.
Blockchain nie zna miłosierdzia. To technologia bez litości. Rejestr bez wybaczenia. Idealna pamięć.
I teraz pytanie:
- Czy wolność da się pogodzić z pamięcią absolutną?
- Czy świat, który nie potrafi przebaczyć - może być sprawiedliwy?
Bo jeśli każdy nasz krok, błąd i impuls zostanie wiecznie zapisany…to przyszłość nie będzie historią. Będzie więzieniem, zbudowanym nie z krat, lecz hashy dowodów.
Blockchain pokazuje nam przyszłość bez kasowania. A człowiek?
Człowiek czasem musi wcisnąć DELETE, żeby móc żyć dalej.
I tu kończy się technologia - tu zaczyna się filozofia.
Cześć!
**Gwarantuję Ci niezmienność moich treści**
Hash artykułu:
ID transakcji: sprawdź OP_RETURN i porównaj jego hash
Komentarze
Prześlij komentarz